Pangolin Likidite Havuzları

Pangolin DEX likidite havuzları (Pangolin özelinde tüm DEX lerde işleyiş ve riskler)

Bu makaleyi okuyorsanız, kripto para piyasasına girdiniz ve getiri seçenekleri hakkında bir şeyler duydunuz ya da bu yolları kullandınız demektir. Ama temel anlamda ‘kripto para’ piyasasının ve dolayısıyla getiri seçeneklerinin, ÇOK YÜKSEK RİSKLİ kategoride değerlendirildiğini unutmayınız. Yeni bir getiri seçeneğine yatırım yaparken her zaman öncelikle küçük miktarlarla başlamanızı, detaylara hakim oldukça yatırımınızı derinleştirmenizi tavsiye ediyoruz.

Birkaç kavramdan bahsetmemiz gerekiyor.

Likidite Havuzu: Likidite klasik piyasada nakit varlıklar ya da kolayca nakite çevrilebilen varlıklar olarak tanımlanıyor. Bu tanım doğrultusunda kripto para sektöründeki likidite havuzları da bu amaca hizmet ediyor. Yani havuzlara para/coin/token eklenerek havuzun gelirinden payınız oranında hak kazanıyorsunuz.

Likidite havuzlarına çoğunlukla iki varlığı eşit oranda ekleyerek katılırsınız. Pangolin havuzlarından, örneğin Avax-Eth havuzuna katılmak isterseniz ne oluyor bir örnekle bakalım.

Havuza yapacağımız toplam yatırım 10000 dolar olsun. Bu meblağın yarısıyla avax, diğer yarısıyla da eth alarak işe başlıyoruz. Ya da zaten elimizde var olan bu varlıklardan 5000 er dolar karşılığı miktarları havuza dahil ediyoruz.

Havuza giriş tarihimizde Avax’ ın 50 dolar, eth’ ın 2000 dolar olduğunu kabul ederek hesabımızı yapalım.

5000 dolar ile 100 avax, diğer 5000 dolar ile de 2,5 eth aldık ve havuza dahil olduk. Havuzdan elde edeceğimiz getiri bize PNG token olarak ödeniyor ve PNG değeri değişken. Havuzda kaldığınız sürece havuzdaki payınız oranında havuz getirisinden pay almaya devam ediyorsunuz. Bu yazının yazıldığı tarihte Avax/Eth havuzunun günlük getirisi ana paramızın %1-2 si kadardı. Bu rakamlar her gün değişir ve piyasa derinleştikçe kazanç oranları düşecektir. Ama yine de getiri oransal olarak yüksek kalacaktır. Havuza koyduğumuz değerlerimizin birbirine oranı değiştikçe havuzdaki değerlerimizin toplam dolar karşılığı değişebiliyor. En önemli faktör coin çiftimizin dolar karşısında gösterdiği performans.

Burada önemli bir konu mevcut. Impermenant loss, Türkçeleştirirsek kalıcı olmayan kayıp. Bunun da hesabını yapalım.

Toplam 10000 dolar karşılığı, 100 avax ve 2,5 eth ile havuza girdik ve 30 gün kaldık. Bunun karşılığında günlük ortalama %1,5 dan 4500 (Varsayım, getiri oranları değişken) dolar getiri elde ettik. 30 gün sonunda çıkmaya karar verdiğimizde avax: 50 dolar, eth: 2100 dolar olsun. Bu yeni market fiyatları nedeniyle havuzumuzdaki coin çiftimizin miktarları değişmiş olacak (likidite havuzlarının işleyişi böyle). Havuza gelip ucuza eth alıp yerine avax bıraktılar ve yeni durum şu hale geldi. 102,5 Avax, 2,438 eth. Bu şartlar altında havuzdan ayrılmaya karar verdiğimizde elimizde 102,5 avax, 2,438 eth var ve market fiyatlarıyla avax: 50x102,5= 5125 USD, eth:2100x2,438=5118,75 USD, Toplam=10243,75 USD ve tabii ki kazandığımız PNG ler. En başta 100 AVAX ve 2,5 ETH vardı. Havuza hiç girmeseydik şimdi karşılığı ne olacaktı. 100 Avax= 5000 USD, 2,5 eth= 5250 USD, Toplam: 10250 USD. Aradaki farka yani, 10250-10243,75=6,25 USD ye kalıcı olmayan kayıp (Impermanent loss, IL deniyor). Bu hesapta PNG den elde ettiğimiz kazanç göz ardı edilmiştir.

DİKKAT! Havuza koyduğumuz coin çiftimizin birbirine olan pariteleri yani örneğimiz özelinde ''1 eth kaç avax eder'', oranı sık sık değişiklik gösterdiğinden, çıkmaya karar verdiğimizde aynı orana gelmiş olsalar bile eğer coinlerimizin dolar karşısındaki performansları pozitif olmazsa dolar olarak ana kapitalimizde azalma meydana gelebilir. Örneğin 10000 dolar ile girdiğimiz havuzdan coinlerimiz 50 dolar ve 2000 dolar fiyatla başlayıp, fiyatlarda ve dolayısıyla coinlerimizin birbirine olan paritelerinde oluşan değişikliklerle oluşan birçok işlem neticesinde 30 gün sonunda yine fiyatlar 50 dolar ve 2000 dolara geldi varsaydığımızda, 10000 dolar sermayemiz bir miktar azalmış olabilir. Burada karmaşık görünen ancak basit matematiksel işlemler söz konusu. Kendi yaptığım simülasyonda bu sonuca ulaştım. Zaten eğer aksi söz konusu olsaydı havuza likidite sağlamanın IL dışında hiçbir riski olmazdı. IL da, eğer havuzdan çıkarsanız gerçekleşecek rölatif bir kayıp. Bahsettiğim kayıp söz konusu olmasaydı havuzda aylarca-yıllarca kalıp sürekli PNG kazanmaya devam ederdik. Market fiyatları yüksek seyrettikçe de kapitalimizden eksilme olmazdı.

Likidite havuzları çok cazip görünmekle birlikte risklerinin çok iyi değerlendirilmesi gereken enstrümanlardır. Her yatırımcı konuyu iyice anlayıp, aldığı riskin derecesini değerlendirip, kendi başına karar vermekle yükümlüdür.