Likidite havuzları nasıl değer üretir?
Likidite havuzları nasıl değer üretir?
Öncelikle DEX kavramından bahsetmek gerekiyor. DEX: Decentralised Exchange demektir. Yani merkeziyetsiz borsa. Fiat para (Dolar, tl, Euro gibi bildiğimiz paralara kripto para camiasında fiyat para diyoruz) ile kripto para alabildiğimiz pazarlara CEX yani Centralised Exchange, Türkçesi Merkezi Borsa denmektedir. Örneğin; BtcTurk, Binance gibi borsalar. Bu borsalarda alıcı ve satıcılar buluşur ve kripto varlıklar çeşitli fiyatlarla el değiştirir. CEX ise tüm işlemlerden belirli oranlarda komisyon alarak gelir elde eder.
DEX de ise ortada komisyon alacak bir merkezi borsa yoktur. DEX lerden de kripto para ile kripto para alabiliyorsunuz (Gelecekte DEX lerden de fiyat para ile kripto para satın alabileceğimizi düşünüyoruz). Buna swap deniyor. DEX’ ler bu hizmeti havuzlarındaki varlıkları kullanarak yapmaktadırlar. Bu swap işlemi karşılığında binde 3 oranında komisyon alınmakta ve işlem hangi havuzdan yani hangi varlık üzerinden yapıldıysa o havuza bu komisyon aktarılmaktadır. Havuzlar bu sayede getiri oluşturmakta ve bu getiriyi havuzu oluşturan likidite sağlayıcılara, anlık olarak, yani hemen işlemin ardından havuzdaki değerlerin orantısında aktarmaktadır.
Peki DEX’ i kuran da sonuçta birileri, neden böyle bir şey yaptılar hiç gelirleri olmayacaksa sorusu aklınıza gelebilir. Her bir DEX kendi token ını üretir ve en baştan açıkladığı şekilde bu tokenların nasıl dağıtılacağı ve kaç adet piyasaya sürüleceği bellidir. DEX den DEX e değişmekle birlikte genel yaklaşım DEXi kuran kişilerin/şirketlerin/vakıfların yani yazılım ve mühendis ekibinin DEX in tokenlarının %2 gibi bir oranını çeşitli şartlarla almasıdır. Alacakları ücret yani gelirleri o DEX in tokenı olarak ödeneceği için tüm ekip DEX in sağlıklı çalışması için ve DEX in yani token ın piyasada değerlenmesi için çaba içerisinde olacaklardır.
